Czym jest benchmark?

13.04.2022

Czym jest benchmark? Optymalizacja procesów zachodzących w organizacji to naczelne zadanie każdego przedsiębiorcy. W przeciwnym razie – gdy nie będzie rozwijać własnego przedsiębiorstwa – ryzykuje, że inne podmioty zyskają nad nim przewagę.  W najgorszym razie, doprowadzą do sytuacji, w której jego działalność przestanie być opłacalna. Jedną z najbardziej skutecznych i popularnych metod doskonalenia organizacji jest benchmarking. W artykule określamy, na czym polega benchmarking w zarządzaniu przedsiębiorstwem, a także charakteryzujemy jego rodzaje.

Benchmark – historyczne znaczenie pojęcia i pionierzy metody

Termin benchmark oznaczał pierwotnie reper, czyli punkt orientacyjny wyznaczony w widocznym z daleka miejscu. Punkt taki wykorzystywany był w trakcie pomiarów niwelacyjnych, tj. wykonywanych przez geodetę pomiarów różnic wysokości terenu.

Pojęcie benchmarkingu w ujęciu biznesowym zyskało na popularności w XX w. Przyjmuje się, że pierwszym przedsiębiorstwem, które zastosowało benchmarking, była amerykańska spółka Rand Xerox Co. W obliczu trudnej sytuacji finansowej firmy, osoby nią zarządzające zdecydowały się uczynić punktem wyjścia działań optymalizacyjnych rozwiązania wykorzystywane przez liderów branży. Dzięki temu firma zdołała wyjść z kryzysu.

Czym jest benchmark? Znaczenie pojęcia

Współcześnie przez benchmark rozumie się ustanowiony przez przodujące podmioty gospodarcze punkt odniesienia działań optymalizacyjnych innych przedsiębiorców. Istotą benchmarkingu jest analiza porównawcza dotycząca poszczególnych aspektów firmy, np. sprzedaży, relacji z klientem, produkcji, innowacyjności. Przedsiębiorca stosujący benchmarking jako narzędzie doskonalenia się organizacji identyfikuje na rynku te podmioty, które są w danym aspekcie liderami w branży. Następnie opracowuje strategie rozwoju własnej firmy, czyniąc punktem odniesienia, swoistym wzorcem działań, te obszary działalności liderów, którym ustępuje pod względem jakości. Benchmarking umożliwia rozwój przedsiębiorstwa, a w niektórych sytuacjach sprawia, że naśladujące inne podmioty przedsiębiorstwo samo staje się liderem w swojej branży. Samo naśladownictwo firm w najlepszych aspektach może być jednak niewystarczające, by zostać liderem rynku. Dlatego należy opracować własne, unikalne i efektywne rozwiązania, których nie wymyśliła jeszcze konkurencja.

Benchmarking – rodzaje

W literaturze wymienia się szereg rodzajów benchmarkingów. Należą do nich w szczególności:

• benchmarking organizacyjny – dotyczący metod kultury organizacji,
• benchmarking strategiczny – mający za przedmiot porównania wizję, misję i wartości, które przyjmuje się w danej organizacji,
• benchmarking procesowy – polegający przede wszystkim na optymalizacji zarządzania operacyjnego i dążeniu do zwiększenia konkurencyjności organizacji,
• benchmarking produktowy – dotyczący strategii naśladowania liderów branży w aspektach działalności związanych z produktem,
• benchmarking funkcjonalny – związany z doskonaleniem funkcji przedsiębiorstwa,
• benchmarking wewnętrzny – związany z porównywaniem działalności poszczególnych komórek organizacyjnych firmy.

Benchmarking – podsumowanie

Za pierwszą organizację, która wykorzystała benchmarking, uznaje się amerykańską spółkę Rand Xerox Co. Benchmarking, jest obecnie cenioną przez przedsiębiorców metodą doskonalenia organizacji. Jej podstawą jest prowadzenie analiz porównawczych dotyczących różnych aspektów działalności gospodarczej – punktem odniesienia tych analiz są działania liderów branż. W danym momencie przedsiębiorca może porównywać się jednocześnie do różnych podmiotów, rzadko bowiem dzieje się tak, że jeden podmiot ma przewagę nad konkurencją we wszystkich obszarach prowadzonej działalności. Wyróżnić można szereg typów benchmarkingu. W każdym z nich kładzie się nacisk na nieco inny aspekt analizy porównawczej.